Bước vào một cửa hàng rượu vang, bạn có thể sẽ hoang mang nếu bạn không biết cách đọc nhãn. Những loại rượu vang gì trong chai này? Ai sản xuất ra nó? Nó từ đâu đến? Và quan trọng nhất, tôi sẽ thích nó chứ? Hướng dẫn nhanh này sẽ giúp bạn giải mã định dạng nhãn rượu vang và lần sau việc mua rượu vang của bạn sẽ đơn giản hơn nhiều.
Không phải tất cả các nhãn rượu đều giống nhau
Một điều cần lưu ý là mỗi quốc gia có định dạng nhãn cụ thể riêng và không có tiêu chuẩn quốc tế. Ví dụ, trên các loại rượu vang Thế giới mới (bất cứ nơi nào trừ Châu Âu), giống nho được ghi chú trên chai, trong khi trên các chai rượu vang châu Âu thường chỉ ghi chú khu vực. Bạn cần biết giống nho nào được trồng ở khu vực đó hoặc vườn nho để biết chai đó là loại rượu vang nào. Tuy nhiên, có một số yếu tố nhất định xuất hiện trên tất cả các nhãn, bạn chỉ cần biết những gì cần tìm.
Hãy sử dụng ví dụ dưới đây để từng bước nắm được các yếu tố nhãn phổ biến nhất:
Tên
Thông thường đây là tên của nhà sản xuất, nhà máy sản xuất rượu vang hoặc nơi sản xuất rượu vang. Nó thường được viết bằng phông chữ lớn nhất trên nhãn, nhưng không phải tất cả rượu vang đều thế. Ở đây rượu vang thế giới mới của chúng tôi được đặt tên theo nhà sản xuất – Wente Vineyards. Còn Clos de l’Oratoire des Papes (Ogier), một loại rượu vang của Pháp, được đặt tên theo khu vực trồng nho. Rượu vang cũng có thể được đặt một “tên tưởng tượng”, nơi mà rượu vang được đặt tên và nhãn hiệu cũng mang tên của nhà sản xuất. Moda’ là tên tưởng tượng cho một loại rượu vang được sản xuất bởi Talamontitại Ý.
Loại rượu vang
Như đã đề cập trước đây, rượu vang Thế giới cũ và Thế giới mới sử dụng các phương pháp khác nhau để ghi chú loại rượu vang. Rượu vang Thế giới mới, như rượu vang lấy làm ví dụ của chúng tôi, ghi chú loại nho được sử dụng – ở đây chúng tôi thấy rằng rượu vang Wente Vineyard được làm từ giống nho Cabernet Sauvignon. Rượu vang Thế giới cũ thường sẽ chỉ đơn giản là chỉ rõ khu vực mà nó được sản xuất. Một loại rượu vang có thể được dán nhãn Red Tuscan hoặc Crozes Hermitage, và người tiêu dùng dự kiến sẽ biết những loại nho gì được sử dụng ở Tuscany hoặc ở khu vực Crozes Hermitage. Điều này đang bắt đầu thay đổi khi ngày càng nhiều nước châu Âu cho phép các nhà sản xuất rượu vang thêm tên giống nho vào nhãn của họ, để giúp những người mới bắt đầu mua rượu vang dễ hiểu hơn, nhưng đó vẫn chưa phải là thông lệ tiêu chuẩn.
Nhãn hiệu Pháp ở đây nói rằng rượu vang là Chateauneuf-du-Pape (tên của khu vực sản xuất rượu vang). Theo luật pháp của Pháp, các loại rượu vang được dán nhãn là Chateauneuf-du-Pape phải chứa phần lớn nho Grenache, cùng với các loại nho Syrah, Mourvèdre hoặc bất kỳ loại nho nào trong số 13 loại nho hợp pháp khác có thể được sử dụng ở khu vực này, tuy nhiên loại nho chính xác được sử dụng lại không được ghi trên nhãn. Nhãn Talamonti cho chúng ta biết rượu vang là Montepulciano d’Abruzzo – một cái tên có thể chứa cả tên của loại nho (Montepulciano) và khu vực (Abruzzo).
Khu vực
Hầu hết các chai rượu vang sẽ có thông tin quốc gia sản xuất, điều này cần thiết cho rượu vang sẽ được xuất khẩu. Cả Wente và Talamonti đều ghi chú quốc gia sản xuất trên nhãn, tương ứng là Hoa Kỳ và Ý, và hầu hết các nhà sản xuất rượu vang cũng sẽ làm điều tương tự để cung cấp thông tin rõ ràng.
Rượu vang Thế giới mới cũng có thông tin tên gọi, nó xác định hợp pháp khu vực sản xuất rượu vang, cũng là nơi trồng nho. Đây có thể là một tiểu bang, tỉnh, quận hoặc thậm chí là huyện nhỏ hơn. Ở Hoa Kỳ, nếu một nhãn rượu vang cung cấp một tên gọi, điều đó có nghĩa là tối thiểu 85% số nho được sử dụng để làm rượu vang đó phải đến từ tên gọi cụ thể đó. Ví dụ, rượu vang Thế giới mới của chúng tôi được sản xuất tại thung lũng Livermore ở California. Điều này chỉ ra rằng phần lớn nho được sử dụng để làm loại rượu vang này đến từ thung lũng Livermore.
Đối với rượu vang Thế giới cũ, tên gọi thường là loại rượu vang. Tuy nhiên, mỗi tên gọi cũng có một mức độ chất lượng và một số hạn chế sản xuất rượu vang liên quan đến nó. Các tên gọi nhỏ nhất nói chung là nghiêm ngặt nhất, với các quy tắc về loại nho phải được sử dụng, tỷ lệ phần trăm cần thiết của mỗi loại nho, kỹ thuật sản xuất rượu vang được phép và thời gian ủ rượu cần thiết trước khi rượu vang được bán. Bảng xếp hạng tên gọi xuất hiện cũng sẽ xuất hiện trên nhãn, ghi chú xem loại rượu vang này có đủ điều kiện là rượu vang từ một khu vực sản xuất được kiểm soát hay không, như rượu vang trong khu vực điển hình hay là rượu vang để bàn đơn giản. Cả Chateauneuf-du-Pape và Montepulciano d hèAbruzzo đều là những tên gọi được kiểm soát, có nghĩa là những loại rượu này đã được sản xuất theo luật và các quy định sản xuất rượu vang quốc gia trong các khu vực cùng tên.
Phân hạng rượu vang
Các nhãn rượu vang Pháp có thể bao gồm phân hạng rượu vang, nghĩa là vị trí của nó trong bảng xếp hạng chất lượng chính thức của các loại rượu vang từ một tên gọi cụ thể. Có một số loại khác nhau, chẳng hạn như: vang thượng hạng (grand cru), premier cru, cru bourgeois, v.v. nhưng ý tưởng chung là các vườn nho cụ thể có lịch sử đã sản xuất rượu vang vượt trội như vậy mà rượu vang từ những vườn nho này phải mang nhãn hiệu cụ thể để chỉ ra chất lượng cao. Crus của Bordeaux và Burgundy là nổi tiếng nhất, và Chateauneuf-du-Pape không có hình thức của xếp hạng cru này. Ở các nước châu Âu khác, như Đức hoặc Ý, có một hệ thống xếp hạng không chính thức dựa trên danh tiếng của vườn nho hoặc nhà sản xuất, nhưng không có phân hạng chính thức nào được chỉ định trên nhãn.
Năm thu hoạch nho
Đây là năm nho được thu hoạch – thường thì đây là đặc điểm nổi bật trên nhãn phía trước. Wente Vineyards được sản xuất năm 2016 và Moda’ được sản xuất năm 2015. Một số loại rượu vang, như Champagne hoặc Port, được làm từ rượu vang hỗn hợp của các niên vụ nho khác nhau và sẽ không có ngày tháng thu hoạch nho trên chai. Thay vào đó, nhãn có thể ghi chú năm rượu được đóng chai, nhưng điều đó không có nghĩa là tất cả rượu trong chai được sản xuất vào năm đó.
Độ cồn
Đây là một dấu hiệu rất quan trọng về độ mạnh của rượu vang – nó cung cấp độ cồn trong rượu vang theo tỷ lệ phần trăm trên tổng khối lượng. Con số này có thể dao động từ khoảng 9-16% tùy thuộc vào loại rượu vang, vùng trồng nho, độ đường, v.v … Dấu hiệu này thường được tìm thấy trên nhãn phía sau hoặc cạnh nhãn phía trước. Tất cả các loại rượu vang được yêu cầu về mặt pháp lý để hiển thị độ cồn một cách hợp pháp trên mỗi chai. Trong ví dụ của chúng tôi, độ cồn được chỉ định trên nhãn phía sau và nằm trong khoảng 13-13,5%. Đây là một độ cồn trung bình tốt cho các loại rượu vang.
Vân vân và vân vân
Nhiều thông tin khác có thể được tìm thấy trên nhãn rượu, chẳng hạn như nơi đóng chai rượu vang, cảnh báo của chính phủ về việc tiêu thụ rượu, thông tin nhà nhập khẩu, ghi chú các món ăn phối hợp cùng rượu vang, mô tả rượu vang, v.v., nhưng các yếu tố chúng tôi đã đề cập ở đây là quan trọng nhất để xem xét khi bạn chọn chai rượu vang tiếp theo cho mình. Chúng sẽ xuất hiện trên bất kỳ chai rượu vang nào, bất kể nó được sản xuất ở đâu, và hiểu rằng chúng sẽ giúp bạn lựa chọn dễ dàng hơn.
Hãy để ý lần sau khi bạn ở trong một cửa hàng rượu vang và xem bạn có thể đọc được bao nhiêu nhãn nhé!
Một bài viết hữu ích cho tất cả mọi người mê rượu vang Việt Nam. Cám ơn tác giả!