Cái nhìn của người trong cuộc đối với thị trường rượu vang Nhật Bản

Với dân số hơn 120 triệu người, thị trường rượu vang trưởng thành nhất Châu Á mang đến rất nhiều ưu đãi cho các công ty đang tìm cách đầu tư vào đây. Nhật Bản là quốc gia có ngành công nghiệp rượu vang quy mô nhỏ nhưng phát triển mạnh, và lịch sử sản xuất rượu vang lâu đời đã quay trở lại thời kỳ Minh Trị đầu tiên.

Thống kê của Wine Intelligence cho thấy tại Nhật Bản có khoảng 30 triệu người thường xuyên uống rượu vang. Trong số này, gần một nửa là từ 55 tuổi trở lên. Người tiêu dùng Nhật Bản lớn tuổi thích mua rượu vang từ Pháp hoặc Ý, thiên về trải nghiệm rượu vang truyền thống hơn rượu vang thế giới mới. Thế hệ trẻ ít uống rượu vang hơn, thường thiên về những loại rượu vang mới và khám phá các loại rượu vang từ các quốc gia khác nhau. Những người tiêu dùng trẻ tuổi uống rượu vang vừa phải so với thế hệ cũ.

Hồ sơ về độ tuổi của những người uống rượu vang thường xuyên ở Nhật Bản

Source: Wine Intelligence, Japan Landscapes March 2019 Report

Tiêu thụ rượu vang ở Nhật Bản đang tăng chậm

Như một thể hiện thời trang với thế hệ trẻ, rượu vang được xem như một sự thay thế lành mạnh hơn cho rượu sake, shochu hoặc bia. Từ trước đến nay, rượu vang được tiêu thụ chủ yếu bởi giới thượng lưu Nhật Bản. Sở thích đối với việc uống rượu vang đã thay đổi đáng kể. Việc tiêu thụ rượu vang, trong khi đang phát triển, vẫn còn tương đối nhỏ, và cạnh tranh với các loại đồ uống có uy tín hơn nhiều như Sake và bia. Một sự thay đổi trong thế giới rượu vang đang diễn ra, phát triển để phù hợp với sở thích hương vị của những người yêu thích rượu vang Nhật Bản.

Ngày nay, Nhật Bản xếp hạng vị trí số một châu Á về mức tiêu thụ rượu vang (2,6 lít mỗi năm). Mười năm trước (2009), con số này chỉ là 1,90 lít mỗi năm – nghĩa là nó đang dần tăng lên.

Tiêu thụ bình quân đầu người tính bằng lít

Source: Statista, August 2019

Các xu hướng rượu vang

Vang đỏ là loại rượu vang được ưa thích của người Nhật, tiếp theo là vang trắng. Thị trường Nhật Bản có nhịp độ nhanh và chịu ảnh hưởng lớn bởi xu thế và truyền thông. Khi công bố phát hiện khoa học cho thấy việc tiêu thụ rượu vang đỏ rất tốt cho sức khỏe, mức tiêu thụ rượu vang hàng năm ở Nhật Bản tăng gấp ba lần lên đến gần 3 lít mỗi người.

Một trong những động lực khác biệt hơn để uống rượu vang ở Nhật Bản là Kami No Shizuku – hay The Drops of God, được coi là cuốn cẩm nang hiện đại dành cho những người yêu thích rượu vang thông thường đang được thay thế bởi các tạp chí về rượu vang. Truyện tranh Magna này có lượng độc giả 500.000 mỗi tuần và khi một loại rượu vang cụ thể được đề cập, doanh số ngay lập tức tăng vọt.

Gần đây, rượu vang sủi bọt đã trở nên phổ biến, đặc biệt là với phụ nữ, và hơn một nửa rượu vang Pháp nhập khẩu năm ngoái là rượu vang sủi bọt có giá trị cao. Nhập khẩu rượu vang sủi bọt tăng 13% trong năm 2018, từ 543,5 triệu đô la lên 615,6 triệu đô la.

Người tiêu dùng dưới 35 tuổi chấp nhận hoàn toàn chai rượu vang có nút xoáy trong khi người tiêu dùng lớn tuổi duy trì sở thích với rượu vang có nút bần và chất lượng.

Khát khao rượu vang quốc tế

Thị trường Nhật Bản vẫn bị chi phối bởi rượu vang quốc tế. Rượu vang được sản xuất trong nước từ nho Nhật Bản chỉ chiếm 4,8% toàn bộ thị trường mặc dù rượu vang Nhật Bản đang ngày càng phổ biến.

Người tiêu dùng rượu vang lớn tuổi tại Nhật thích rượu vang truyền thống châu Âu, cụ thể là rượu vang Pháp và Ý, trong khi thế hệ trẻ thích trải nghiệm các rượu vang thế giới mới như rượu vang Chile.

Nhập khẩu rượu vang châu Âu của Nhật Bản đã tăng đáng kể từ khi hiệp định thương mại tự do giữa Liên minh châu Âu và Nhật Bản có hiệu lực vào tháng 2 năm 2019. Thỏa thuận này giảm thuế quan rượu vang một cách hiệu quả xuống 0 và cho phép các doanh nghiệp và người tiêu dùng khắp châu Âu và Nhật Bản tận dụng lợi thế khu vực thương mại mở lớn nhất trên thế giới. Pháp, quốc gia xuất khẩu rượu vang lớn nhất của EU sang Nhật Bản, chiếm hơn 60% giá trị xuất khẩu rượu vang EU sang Nhật Bản. Giá trị xuất khẩu rượu vang sang Nhật Bản của Ý tăng 17% và của Tây Ban Nha tăng 30%.

Các nước Pháp, Ý và Tây Ban Nha của EU đều ghi nhận mức tăng xuất khẩu đáng kể trong năm 2019, nhưng đặc biệt là trong giai đoạn vàng giữa tháng 2 và tháng 6, khi xuất khẩu rượu vang EU sang Nhật Bản tăng 23% về giá trị và 25% về lượng.

Xuất khẩu rượu vang từ Chile, Pháp, Ý và Tây Ban Nha sang Nhật Bản

Source: UN Comtrade Database

Tổng xuất khẩu của EU sang Nhật Bản đạt mức cao nhất trong 5 năm qua, với giá trị vận chuyển tăng 9% và khối lượng vận chuyển tăng 10%.

Tốc độ tăng trưởng đối với giá trị và khối lượng xuất khẩu của EU sang Nhật Bản

Source: Eurostat

Rượu vang Chile, vốn luôn là đối thủ cạnh tranh gay gắt trên thị trường rượu vang Nhật Bản, đã được miễn thuế tại Nhật Bản từ năm 2007 và điều này thúc đẩy doanh số đáng kể. Giá rượu vang Chile có tính cạnh tranh cao so với rượu vang châu Âu và rượu vang Chile nhanh chóng thống trị trên thị trường Nhật Bản. Tuy nhiên, các chuyên gia thương mại cho rằng tầm quan trọng của các loại rượu vang này đang bắt đầu chậm lại vì người tiêu dùng hiện đang hướng về rượu vang châu Âu. Năm nay Chile ghi nhận mức giảm khoảng 30%.

Giá nhập khẩu trung bình

Năm 2018, nhập khẩu rượu vang đóng chai lên tới 167 triệu lí, trị giá 980,2 triệu USD. Giá trung bình cho mỗi lít rượu đóng chai nhập khẩu là 5,85 đô la. Giá trị trung bình của rượu vang đóng chai của Hoa Kỳ là 15,07 USD/l đến 16,14 USD/l. Rượu vang Pháp có giá 9,74 USD/l giá trị đơn vị trung bình. Giá nhập khẩu trung bình mỗi lít rượu vang từ Chile là 2,87 USD/l, Tây Ban Nha 3,05 USD/l, Ý 5,05 USD/l và Úc 4,17 USD/l.

Nhật Bản nhập khẩu rượu vang đóng chai (tính bằng triệu đô la Mỹ)

Source: Global Trade Atlas

Doanh thu và tăng trưởng dự kiến

Statista chỉ ra rằng tổng doanh thu từ ngành công nghiệp rượu vang lên tới 9.739 triệu đô la Mỹ trong năm 2019 và ước tính doanh thu tăng trưởng 1,2% trong năm 2020.

Tổng doanh thu từ ngành công nghiệp rượu vang tại Nhật Bản

Source: Statista, August 2019

Phân phối 

Ngành rượu vang Nhật Bản đã tăng trưởng ấn tượng kể từ năm 1960. Nhật Bản là một thị trường rượu vang trưởng thành, nhưng hiện nay sự tăng trưởng của ngành đang được thúc đẩy bởi các siêu thị, tiệm tạp hóa. Người mua đang không còn lựa chọn các kênh tiêu dùng tại chỗ mà thay vào đó đang nắm bắt truyền thống uống rượu vang châu Âu với bữa tối hoặc trong các nhà hàng.

Khoảng 2/3 rượu vang được mua ở Nhật Bản được bán trong các siêu thị, tiệm tạp hóa. Tăng trưởng tiêu thụ rượu vang chủ yếu tập trung tại các nhà hàng. Nhật Bản là quốc gia có số lượng người phục vụ rượu (sommeliers) lớn nhất thế giới. Hiệp hội người phục vụ rượu tự hào có 7000 thành viên và hiệp hội rất quan trọng để thúc đẩy tiêu dùng và xu hướng rượu vang. Truyền thống Nhật Bản cho phép một đầu bếp chọn bữa ăn của bạn (Omakase) cũng liên quan đến rượu vang. Sommeliers nhà hàng đóng một vai trò quan trọng trong việc quảng bá rượu vang trực tiếp đến người tiêu dùng.

Đến năm 2023, 68% chi tiêu trong phân khúc rượu vang dự kiến sẽ là tiêu dùng ngoài gia đình (ví dụ: trong các quán bar và nhà hàng).

Ra khỏi nhà,doanh thu chia sẻ

Source: Statista, August 2019

Quan sát thị trường Nhật Bản

Là thị trường nhập khẩu rượu vang lớn thứ bảy trên thế giới, thị trường Nhật Bản được thành lập và phát triển với hơn 30 triệu người tiêu dùng.

Người tiêu dùng Nhật Bản rất tò mò, ham học hỏi và cởi mở trong thử nghiệm. Việc Nhật Bản có nhiều sommeliers hơn bất kỳ quốc gia nào khác ngoài Ý, là một dấu hiệu tích cực cho thấy thị trường tăng trưởng.

Trong những năm gần đây, tiêu thụ rượu vang ở Nhật Bản đã chuyển từ bối cảnh truyền thống sang một bối cảnh dựa trên văn hóa, tình bạn và sự tò mò.

Người tiêu dùng rượu vang Nhật Bản trên 35 tuổi hầu hết tiêu thụ rượu vang trong các nhà hàng để kinh doanh hoặc giao tiếp.

Làn sóng mới của người tiêu dùng trẻ thích tiêu thụ rượu vang trong các quán bar, câu lạc bộ hoặc các bữa tiệc.

Sources:
https://www.wineintelligence.com/downloads/japan-landscapes-2019/
https://www.statista.com/outlook/10030000/121/wine/japan#market-ontradeRevenueShare%202019
https://apps.fas.usda.gov/newgainapi/api/report/downloadreportbyfilename?filename=Japan%20Wine%20Market%20Overview_Tokyo%20ATO_Japan_2-5-2019.pdf